Στην εποχή της τεχνολογίας και των έξυπνων εφαρμογών, χρησιμοποιούμε όλοι μας Γεω-δεδομένα. Η επιστήμη που ασχολείται με τα Γεω-δεδομένα ονομάζεται Γεωπληροφορική. Στην Γεωπληροφορική εντάσσονται πολλοί κλάδοι επιστημών που ασχολούνται με την Γη και όχι μόνο και παράγουν, συλλέγουν, επεξεργάζονται και αναλύουν τις Γεω-δεδομένα. Ένας κλάδος της Γεωπληροφορικής είναι αυτός των Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών (Γ.Σ.Π.).
Καθημερινά, τα Γεωγραφικά Συστήματα Πληροφοριών (Geographic Information Systems - GIS) σε συνδυασμό με τη χρήση κινητών συσκευών (έξυπνα κινητά τηλέφωνα – υπολογιστής ταμπλέτα) με ενσωματωμένο σύστημα γεωγραφικού εντοπισμού (GPS), αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της κοινωνίας μας. Τα Ελεύθερα λογισμικά ή λογισμικά ανοικτού κώδικα (open source) αποκτούν ολοένα και περισσότερα πλεονεκτήματα ως προς τη χρήση τους για εφαρμογές Γεωπληροφορικής στις εκπαιδευτικές δραστηριότητες (π.χ. Περιβαλλοντικές δραστηριότητες, Δραστηριότητες μάθησης μέσω παιχνιδιού).
Στόχος της παρούσας εργασίας είναι η ανάδειξη εύκολων εργαλείων, λογισμικών και εφαρμογών ανοικτού κώδικα για την ενθάρρυνση της χρήσης των χαρτογραφικών Γ.Σ.Π. για την εκπαιδευτική διαδικασία. Πιο συγκεκριμένα θα χρησιμοποιηθούν μια εφαρμογή και ένα λογισμικό ανοικτού κώδικα GIS, δηλαδή ο συνδυασμός λογισμικού σε περιβάλλον υπολογιστή QGIS και σε περιβάλλον κινητής συσκευής Qfield. Στην εν λόγω εργασία θα παρουσιαστούν 2 μελέτες περίπτωσης, εντός και εκτός σχολικού περιβάλλοντος στην ευρύτερη περιοχή της Αττικής. Η 1η αφορά μια σχολική μονάδα στην πόλη της Ραφήνας, ενώ η 2η αφορά μια σχολική εκπαιδευτική εκδρομή στο Αισθητικό Δάσος Καισαριανής.

Στις μέρες μας, είναι πιο επίκαιρα από ποτέ τα φαινόμενα των μεγάλων φυσικών καταστροφών. Τα τελευταία χρόνια, σεισμοί, πλημμύρες, και άλλα ακραία καιρικά φαινόμενα πλήττουν σημαντικά τη χώρα μας. Οι κίνδυνοι αυτοί για τον άνθρωπο μέχρι πρόσφατα δεν ήταν τόσο άμεσοι. Μέχρι τώρα, τον επηρέαζαν μόνο μέσω των τεχνικών έργων. Πλέον, είναι επιτακτική ανάγκη η ενημέρωση και παρακολούθηση των φαινομένων αυτών και στην εκπαίδευση.
Στην εποχή της τεχνολογίας, χρησιμοποιούμε όλοι μας Γεω-δεδομένα. Η επιστήμη που ασχολείται με τα Γεω-δεδομένα ονομάζεται Γεωπληροφορική. Ένας κλάδος της Γεωπληροφορικής είναι αυτός των Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών (Γ.Σ.Π.). Τα Ελεύθερα λογισμικά ή λογισμικά ανοικτού κώδικα (open source) αποκτούν ολοένα και περισσότερα πλεονεκτήματα ως προς τη χρήση τους για εφαρμογές Γεωπληροφορικής στις εκπαιδευτικές δραστηριότητες (π.χ. Χαρτογράφηση φυσικών καταστροφών, Χωρική απεικόνιση σεισμογενών περιοχών κλπ).
Στην παρούσα εργασία, θα εστιάσουμε στο σεισμικό φαινόμενο ως πρόβλημα και πως αυτό μπορεί να μελετηθεί και να αξιοποιηθεί από μαθητές της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Θα δείξουμε τα στάδια της δημιουργία θεματικών χαρτών με την χρήση ανοικτού λογισμικού QGIS καταγράφοντας τις ζώνες σεισμικής επικινδυνότητας και τα σημαντικότερα καταστροφικά αποτελέσματα του σεισμού.

Ο σκοπός του εργαστηρίου είναι η κατανόηση της επιστήμης της Γεωπληροφορικής καθώς και τη χρήση Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών σε συνδυασμό με Λογισμικά ανοικτού κώδικα. Το Qgis αποτελεί ένα λογισμικό ανοικτού κώδικα με μεγάλη ανάπτυξη και εξέλιξη στο τομέα των GIS.
Μέσα από τις βασικές δραστηριότητες του εργαστηρίου θα υπάρχουν αναλυτικά βήματα χρήσεως του λογισμικού. Η προσέγγιση θα γίνει με τη χρήση υπολογιστή ξεκινώντας από την αρχή με την εγκατάσταση του λογισμικού καθώς και με διάφορες χρήσεις και εφαρμογές της Γεωπληροφορικής.